Schuilplaats voor werklieden

Van Asperen & Van Mechelen / ?

Antwerpen, Londenstraat 52

1908 / 2000 – 2004

Schuilplaats

Tussen het MAS en Park Spoor Noord en alle nieuwbouwtorens, staat een schattig gebouwtje. Boven de ingang staat een plakkaat met de vermelding ‘Schuilplaats voor werklieden onder hunne bescherming gesteld’. Het werd in 1908 opgericht door het stadsbestuur als schuilplaats voor de arbeiders in de haven.

Architecten

De architecten waren J. Van Asperen en Alexis Van Mechelen, de toenmalige stadsarchitecten. Een ander werk van de hand van architect Van Mechelen dichtbij is de oude brandweerkazerne. Inderdaad het gebouw dat nu fungeert als nieuwe Havenhuis. Terwijl de brandweerkazerne in neo-renaissance gebouwd is geweest, is dit een samenraapsel van verschillende stijlen. In het architectuurjargon wordt het ecclectisch genoemd. Maar persoonlijk vind ik dat het wel wat stoere art nouveau bezit.

Werklieden

In de 19e eeuw hadden de Antwerpse dokwerkers een hard leven: lange werktijden in de buitenlucht. Schaften was geen sinecure, er was amper beschutting en men kon meestal zelfs niet op een droge plaats eten. In 1853 nam burgemeester Loos het initiatief om soep en thee te voorzien voor de werkers. In 107 dagen deelde men 98 000 liter soep uit aan het Bonapartedok.

Gaarkeuken

Hiernaast kwamen er ook gaarkeukens. Hier konden havenarbeiders zich verwarmen en goedkoop eten. Tot kort voor WOI werden hier ook de werklieden aangeworven en uitbetaald. In het interieur werden opnieuw de originele spreuken aangebracht die de muren sierden. Allemaal om de arbeiders te motiveren. Er is nu nog maar één gaarkeuken werkzaam in de Antwerpse haven: gaarkeuken 110 vlakbij Metropolis.

Mozaic

Momenteel heeft het gebouw een andere functie. Het had jaren van leegstand gekend en een periode als discotheek tot het uiteindelijk in 2000 werd gerestaureerd en opnieuw ingericht als feestzaal en restaurant. De restauratie duurde twee jaar en verschillende verdwenen details werden gereconstrueerd: de mozaïekvloer werd opnieuw in marmer gekapt en enkele bloemvormen van het plafond werden opnieuw gegoten.