Provinciehuis

Xaveer de Geyter Architecten

Antwerpen, Koningin Elisabethlei 22

2011 – 2019

Werfbezoek

Op zondag 7 mei was het eindelijk zover: het publiek kon de werf van het provinciehuis bezoeken. Ik keek er al lang naar uit om dit gebouw vanbinnen en dichtbij te bekijken. De nieuwe toren is van de hand van Xaveer de Geyter (XDGA), die ook meegedaan had met de Open Oproepen voor het MAS en het nieuwe Havenhuis. Bij beide wedstrijden was hij bij de laatste vijf, maar heeft het niet mogen winnen. Hier heeft hij de Open Oproep wel gewonnen in 2011. Het staat op de plek van het oude Provinciehuis uit 1969.

Geschiedenis

Het eerste Provinciehuis stond niet op deze plek, maar was het oude Bisschoppelijk Paleis op de Schoenmarkt. Omdat het daar te klein werd, wilde men verhuizen buiten de stadskern. Er werden verschillende architecten, zoals Eduard Van Steenbergen en Braem aangetrokken voor een ontwerp. Uiteindelijk werd het een ontwerp van Maurice De Vocht en René Grosemans. In 1961 en 1962 werden de eerste schetsontwerpen gemaakt. Pas in 1966 was er de eerste steenlegging. De ruwbouw was in 1969 klaar. De toren had een hoogte van rond de 70 meter, hoger dus dan het nieuwe gebouw. De ingebruikname volgde in de 2e helft van 1970. Het was volledig afgewerkt in de jaren 80. In 2005 kwam men tot de conclusie dat het gebouw verouderd was. Geen goede energieprestatie, betonrot in de structuur en slechte leidingen waren maar een paar factoren om te beslissen tot een nieuwbouw, wat goedkoper bleek dan een renovatie. In 2008 werd een eerste Open Oproep gelanceerd, maar er kon geen bouwprogramma bepaald worden, daarom werd deze beëindigd. In 2011 volgde een tweede oproep.

Open Oproep

Bij de Open Oproep was een voorwaarde dat het balkvormig volume van de voorbouw diende behouden en gerenoveerd te worden. Er waren 80 inzendingen waar er 5 werden uitgekozen door het provinciebestuur en de Vlaamse Bouwmeester. Onder andere AWG architecten was bij de laatste 5. Bij het uitwerken van het definitief plan bleek dat het behouden van de voorbouw technisch moeilijk haalbaar was. Er werd dan gekozen om heel het gebouw af te breken. De tuin van de provincie zal publiek toegankelijk zijn.

Ontwerp

Onderaan zit een blok waar een auditorium, tentoonstellingsruimte, congresruimte en vergaderzalen verdeeld zitten over twee verdiepingen. Het is een glazen blok met optimaal zicht op het groen er rond. Op het dak van dit deel komt een publieke dakterras. Haaks op de onderbouw staat de toren met kantoren. Het volledige gebouw wordt 57 meter hoog. De kantoren zijn gelegen in open ruimtes waar er ruimte is voor verschillende werkplektypes. De structuur bestaat uit twee verticale kernen, met vakwerk en kolommen ertussen, en een dragende gevel, zo kan dit open plan ook verwezenlijkt worden. De gevels bestaan ook uit een vakwerk, zo ontstaan de driehoekige ramen.

De vorm zorgt voor een goed evenwicht tussen maximaal daglicht en een beperkte glasoppervlakte. Maar 40% van de gevel bestaat uit glas voor energieprestaties. De gevel van de toren wordt bekleed met ronde glasmozaïek. Door de knik van de toren en de lichtreflectie van de gevel, gaan de buren geen schaduweffecten hebben.

Cijfers en gegevens

• Aannemer: THV NV DEMOCO – NV DENYS
• Studiebureau stabiliteit: Bollinger und Grohmann
• Studiebureau technieken + EPB: Studiebureau Boydens
• BREAAM: excellent

• Start werken: oktober 2014
• Eerste steenlegging: september 2015
• Inhuldiging: najaar 2018

• Publiek park: 22 000 m² groen met 154 bomen en 7431 heesters

• Garage: 310 auto’s + 400 fietsen
• Stalen brug: 330 ton van 36m x 25m x 12m
• Zonnepanelen: 134
• Driehoekige ramen: 683
• Glaspastilles op de gevel: 9,7 miljoen
• Medewerkers: 900
• Hoogte: 57,7 meter