Deens Joods Museum

Daniel Libeskind

Kopenhagen, Proviantpassagen 6

2004

Joods Museum

Bij elke citytrip kijk ik welke musea er in de stad te zien zijn. Tijdens de voorbereidingen voor onze trip naar Kopenhagen viel m’n oog op het Joodse Museum. Het Joods Museum uit Berlijn van Libeskind had een diepe indruk achter gelaten, dat van Warschau iets minder. Toen ik zag dat Libeskind ook had meegewerkt aan dit museum, twijfelde ik geen moment meer en probeerde ik m’n vriend te overtuigen om dit museum zeker te gaan bezoeken. Makkelijker gezegd dan gedaan, want het museum is in de winter maar 3 à 5 uur open per dag. Toen we de eerste keer wilden langsgaan, werden we terug buiten gestuurd omdat het museum vroeger dichtging! De tweede keer lukte het wel.

Mitzvah

Het museum is opgedeeld in enkele thema’s: aankomsten, standpunten, Mitzvah, tradities en beloofde landen. Na de kassa en de vestiaire heb je eerst een klein filmzaaltje. Hier zie je een film over joden in Denemarken en een interview met de architect, Daniel Libeskind die het concept van het museum uitlegt. Nog nooit heb ik in een museum (of gebouw) zo’n nauwe samenwerking met de architect gezien.

Libeskind legt uit dat hij zich gebaseerd heeft op het concept Mitzvah, in het programmaboekje vertaald als de goede daad. Mitzvah is opgebouwd uit 4 Hebreeuwse letters en deze vormen het basisplan van het museum. Je wandelt als het ware in de letters. Het museum is een gebouw in een gebouw in een gebouw. Het ontwerp van Libeskind is een interieurontwerp in het oude koninklijke boothuis. Dit boothuis was een onderdeel van het havencomplex van koning Christiaan IV. In 1622 nodigde deze koning de eerste joden uit als handelaars in Denemarken. Christiaan IV is de link tussen het gebouw en de Deense joden.

Deense joden

Al 400 jaar waren joden thuis in Denemarken, zonder veel tegenstand.. 7000 Deense joden maakten de overtocht naar Zweden met de hulp van de Denen in oktober 1943. Hierdoor overleefde 99% van de Deense joden de Holocaust! Naast dit verhaal, vertelt het museum ook de geschiedenis en kunst van de joodse cultuur in Denemarken. Veel artikelen zijn geschonken door particulieren. De vloeren en wanden van het museum hebben nergens een rechte hoek, niet alleen de wanden staan niet verticaal, ook de vloeren hebben een kleine helling. Dit geeft je een naar gevoel en verwijst naar de ervaring van iemand die zich terug moet oriënteren op een onbekend terrein. De lichte kleur van het hout verwijzen naar de Noord-Europese context.